Wiele osób myśli, że samodzielne malowanie mebli, ich renowacja – to proces trudny i skomplikowany. Nic bardziej mylnego! Spokojnie można wykonać ją samodzielnie. Oczywiście, nie mamy na myśli rozpoczynania swojej przygody od odnawiania antyków i renowacji drogich, zabytkowych mebli – to zawsze lepiej oddać w ręce fachowców. Natomiast bez lęku możecie zrobić podejście do odnowienia szafki po babci, drewnianej ramy, znalezionej w kontenerze albo stołeczka, kupionego na pchlim targu. Zaczynajcie zawsze od prostych rzeczy, których nie będzie Wam żal w razie ewentualnej porażki.
A zanim z czymkolwiek ruszycie zapamiętajcie kilka podstawowych zasad, potrzebnych przy samodzielnym malowaniu mebli:
- Wiele procesów pracy z drewnem jest odwracalnych. Jeśli coś zepsujecie – to naprawicie – tylko po prostu będziecie musieli zrobić coś dwa razy. Istnieją także procesy nieodwracalne (takie jak spalenie drewna, zdarcie forniru, porysowania, przeszlifowania) – tego nie da się już uratować, będąc osobą początkującą.
- Zanim zaczniecie cokolwiek robić, nauczcie się – jak odpowiednio przygotować mebel. To jest tajemnica każdej dobrej renowacji. Oczywiście istnieją farby, które nie wymagają przygotowania powierzchni (o tym napiszemy niebawem), ale pamiętajcie – niejeden super-efekt został zepsuty przez niedoróbki na początku. Czasem niedoczyszczone poprzednie powłoki potrafią w późniejszych etapach zrobić niefajne niespodzianki.
- Malowanie (zwłaszcza na biało lub szaro) nie jest jedyną możliwością pracy z drewnem. Choć obecnie takie przekonanie dominuje na niektórych grupach i forach tematycznych.
- Czasem wystarczy mebel tylko odkurzyć, ściągnąć z niego brud i zakonserwować – słowem: odświeżyć. Nie musimy zdzierać warstw do żywego drewna – czasem zróbmy mniej. Zachowamy tym samym jego charakter, jedynie kosztem naszych pierwotnych planów. Pamiętaj: mniej – znaczy więcej.
Jak rozpoznać czym został pokryty nasz mebel?
Jest kilka skutecznych domowych sposobów, które pozwolą sprawdzić, czym mebel został pokryty. Powierzchnie politurowane, zwłaszcza na bardzo starych meblach, są zwykle błyszczące i idealnie gładkie – jak lustro. Politura niektórym kojarzy się źle, tymczasem to bardzo stary i szlachetny sposób zabezpieczania mebli. Tak zwana „technika na bogato”.
Jak odróżnić mebel lakierowany od politurowanego? Starym domowym sposobem na to jest test alkoholowy.
W niewidocznym miejscu, nasączoną alkoholem szmatką, przecieramy powierzchnię. Jeśli pojawi się zabarwienie w kolorze mebla (nie brudu) to możemy być pewni, że mamy do czynienia z politurą.
Jeśli szmatka pozostanie czysta – mebel raczej był lakierowany.
Jak rozpoznać mebel woskowany? Ten nie błyszczy się tak bardzo. Wosk pozostawia bardziej delikatny połysk, efekt jest subtelniejszy i satynowy. Kiedy poskrobiesz taki mebel paznokciem powinna zejść cienka warstwa wosku, podobna jak w świeczce.
Jeśli pomimo tych podpowiedzi nie potrafimy ocenić samodzielnie, czym pokryty jest nasz mebel – możemy się posłużyć preparatami chemicznymi, które w kilka minut pomogą nam to ustalić.
Paweł Piotrowicz, ekspert marki Liberon radzi
Na bawełnianą szmatkę nakładamy środek do usuwania wosku Libéron i przecieramy tym czystą, dobrze osuszoną powierzchnię mebla. Jeśli drewno jest jaśniejsze, a bawełniana szmatka się zabrudziła, oznacza to, że mebel był woskowany. Jeśli szmatka pozostała czysta, nakładamy drugi preparat – grubą warstwę środka do usuwania starych powłok V33 i pozostawiamy do momentu, aż powierzchnia zacznie pęcznieć. Ten proces widać gołym okiem. Po tym właśnie poznamy, że mebel był wcześniej polakierowany. Jeśli zdarzy się tak, że powierzchnia nie pęcznieje, oznacza to, że mebel jest jedynie zabejcowany. Wystarczy wtedy przeszlifować go papierem ściernym 240, aż do odsłonięcia surowego drewna.
Czyścić rękami, elektronarzędziami czy chemicznie?
Kiedy już wiemy czym został pokryty nasz mebel, zabieramy się za jego czyszczenie. Oczywiście, zupełnie inaczej czyści się meble przygotowane do malowania, od tych, które w końcowym efekcie utrzymają charakter drewna, a ten efekt zamierzamy wzmocnić przy pomocy wosku, bejcy, politury lub lakieru. Przy tych drugich, zwykle napracujesz się bardziej.
Rozróżniamy trzy podstawowe metody czyszczenia drewna:
- ręczna (mam wrażenie, że uwielbiana przez meblarzy i miłośników antyków)
- mechaniczna
- chemiczna
Samodzielne malowanie mebli – jaka technika czyszczenia?
Wykonując renowację drewnianych mebli, rzadko udaje nam się skutecznie pracować z wykorzystaniem tylko jednej techniki czyszczenia. Najczęściej wykorzystuje się wszystkie – czyszczenie ręczne, mechaniczne i chemiczne. My dziś skupimy się na preparatach chemicznych, które, nie oszukujmy się, znacznie przyśpieszają i ułatwiają pracę, zwłaszcza początkującym meblarzom. Oczywiście, bardzo cienkiej warstwy lakieru nie ma sensu ściągać takim preparatem, można to szybko zrobić ręcznie lub mechanicznie. Mówimy tu raczej o meblach pokrytych farbami olejnymi, woskiem lub politurą. Chemicznie nie czyścimy mebli porozklejanych, z popękanym fornirem. Najpierw trzeba je naprawić.
Paweł Piotrowicz, ekspert marki Liberon radzi:
Z woskiem jest o tyle ważna sprawa, że trzeba go dobrze rozpoznać, ponieważ na wosk nie można nakładać ani lakieru ani farby – to się zwyczajnie nam nie uda.
Jak usunąć warstwę wosku? Watę stalową nasączamy środkiem usuwającym wosk Libéron . To pozwoli rozpuścić i usunąć stare warstwy wosku, odtłuścić powierzchnię oraz dodatkowo dokładnie oczyszcza mebel. Drewno pocieramy watą, zgodnie z kierunkiem włókien. Następnie czekamy aż preparat naniesiony na mebel wyschnie. Używamy waty stalowej nr 0, czyli tej o średniej fakturze. Wiele osób ma obawy czy chemiczne czyszczenie jest bezpieczne dla mebli i czy taki preparat można stosować zawsze? Tak, preparat do usuwania wosku można stosować zarówno na szlachetne gatunki drewna, jak i na sklejkę. Powierzchnia zostanie odtłuszczona bez ingerencji w patynę i naturalny wygląd drewna.
Farby i lakiery usuwamy mocniejszymi preparatami. Środek do usuwania starych powłok V33 zaoszczędzi nam ręcznego szlifowania papierem ściernym, cyklinami lub mechanicznego szlifowania. Nakładamy grubą warstwę środka do usuwania powłok i pozostawiamy aż do momentu, gdy stara powłoka zostanie całkowicie rozmiękczona. Usuwamy ją watą stalową nr 2 lub szpachelką, cykliną lub innymi specjalistycznymi narzędziami. Wycieramy drewno watą stalową nr 0, nasączoną środkiem usuwającym wosk, który znamy już z procesu opisanego powyżej. Co ważne, czyszczone powierzchnie musimy zneutralizować wodą i pozostawić do wyschnięcia.
Uwaga, nie „kąp” swojego mebla, bo woda może narobić sporo szkód.
Jeśli nałożono kilka warstw farby/lakieru lub w przypadku, gdy powłoka starej farby jest bardzo gruba, należy nałożyć również kilka warstw produktu czyszczącego. Prace można przyspieszyć usuwając mechanicznie ich część z powierzchni, jeszcze przed użyciem środka do usuwania starych powłok, a następnie nałożyć grubą warstwę produktu. Ma on konsystencję żelu, zatem preparat nie namaczy nam drewna, nie rozpuści kleju – zostaje tylko na czyszczonej powierzchni, bez ryzyka zniszczenia reszty.
Czy impregnowanie mebli ma sens?
Jeśli mebel, który odnawiasz ma niepokojące dziurki, zatroszcz się o wytępienie ewentualnych szkodników. Co ważne, otwory, które wyglądają na stare, nie są niebezpieczne. Zaniepokoić powinny Cię świeże otwory. Specjalistyczne płyny do zwalczania meblowych szkodników nie wykluczają dalszego zdobienia mebla. Istnieje też grupa preparatów, która ma zapobiegać rozwojowi insektów. Istnieją preparaty do spryskiwania, wstrzykiwania i namaczania, dobieramy je, w zależności od potrzeb.
Jak likwidować ubytki?
Bardzo często stare meble mają ubytki, a my boimy się je likwidować. Najczęściej nie wiemy jak to zrobić, a poza tym wygrywa obawa, że nałożony preparat będzie widoczny.
Jest na to sposób: kity do drewna Liberon mają aż 8 kolorów. Trzeba po prostu dobrać odcień kitu najbardziej odpowiadający naprawianej powierzchni lub o ton ciemniejszy. Po wyschnięciu, powierzchnię należy przeszlifować drobnoziarnistym papierem ściernym (240). Gdy mebel całkowicie wyschnie, można go szlifować, ciąć i wiercić, a także barwić, woskować, lakierować.
Na mniejsze rysy stosujemy specjalne pisaki, oczywiście, także dopasowane kolorystycznie.
Czytaj inne porady naszego samouczka, jak samodzielnie odnawiać meble, w każdy czwartek nowy poradnik na blogu. a od niedzieli 23 czerwca tutoriale video na youtube.
Masz pytanie odnośnie przygotowywania powierzchni, napisz komentarz lub wejdź na grupę